اگر در زمینه خودرو کمی اطلاعات داشته و یا مدت کوتاهی است که به رانندگی مشغول هستید، حتما عبارت جلوبندی خودرو را شنیدهاید.
اهمیت این بخش از خودرو زمانی افزایش پیدا میکند که بدانید معمولا خودروهایی که از ناحیه جلوبندی دچار مشکل میشوند مشتری چندانی ندارند و این قسمت از خودرو آنقدر مهم است که حتی مراکزی برای تعمیر تخصصی آن به نام جلوبندی سازی نیز وجود دارد.
اما منظور از عبارت جلوبندی خودرو چیست و دقیقا به کدام قسمت خودرو اشاره دارد؟ با ما در ادامه همراه باشید تا در رابطه با جلوبندی خودرو بیشتر صحبت کرده و علاوه بر معرفی قسمتهای مختلف آن، به بررسی علائم خرابی آن نیز بپردازیم.
جلوبندی خودرو چیست و به کدام قسمت خودرو اشاره دارد؟
جلوبندی خودرو به قسمت جلو و زیرین خودرو گفته میشود که یکی از وظایف آن ایجاد راحتی در رانندگی و تعلیق خودرو در هنگام حرکت و رد شدن از سطوح ناهموار میباشد.
تفاوت سیستم تعلیق خودرو با جلوبندی خودرو در این است که سیستم تعلیق شامل کمک فنرها و چرخهای عقب خودرو نیز میشود اما جلوبندی تنها به قسمت جلوی خودرو اشاره داشته و شامل فرمان و میل فرمان نیز میگردد.
از آنجا که چرخهای جلو، نقش هدایت خودرو را به طرفین نیز بازی می کنند، در نتیجه اهمیت سیستم تعلیق خودرو در جلو بسیار بیشتر از عقب خودرو می باشد. از این رو به این قسمت که شامل سیستم فرمان خودرو نیز می شود، به طور جداگانه، جلوبندی خودرو گفته می شود.
در تصویر زیر، جلوبندی خودرو و متعلقات آن مشاهده میشود و میتوان به طور دقیق قسمتی از خودرو را که به آن جلوبندی گفته میشود را مشاهده نمود.
اجزای تشکیل دهنده جلوبندی خودرو
جلوبندی خودرو از قطعات مختلف و بسیاری تشکیل میشود که عدم هماهنگی و یا ایجاد خرابی در هر کدام از این قطعات موجب ایجاد اشکالاتی در حین رانندگی خواهد شد. این قطعات عبارتند از:
• سیستم فرمان
• سیستم تعلیق در جلو
• سیستم چرخها
• میل تعادل و میل موجگیر
• بلبرینگ و توپی چرخها
• فنر و کمک فنرهای جلو
• سیبکها
• اکسل
• سگ دست و شغال دست
• طبق
• رام
سیستم فرمان
لرزش فرمان خودرو در سرعت های بالا
این لرزش بیشتر در زمانی رخ میدهد که سرعت خودروی ما به یک حد خاصی میرسد. به عنوان مثال ممکن است ما در هنگام رانندگی در سرعتهای ۷۰ یا ۸۰ کیلومتر در ساعت هم هیچ مشکلی را حس نکنیم، اما دقیقا زمانی که سرعت خودرو به ۸۵ کیلومتر میرسد، لرزش فرمان آغاز خواهد شد و هنگامی که سرعت از ۹۰ کیلومتر میگذرد، این لرزش به تدریج کم شده و به طور کامل از بین میرود.
در برخی موارد نیز، ممکن است لرزش فرمان خودرو پس از رسیدن به یک سرعت خاص آغاز شود و تا زمانی که دوباره خودرو به سرعت قبل خود باز نگردد، ادامه داشته باشد که این مشکل حادتر بوده و راننده را بیشتر آزار خواهد داد. به هر حال لرزش فرمان خودرو در چنین حالتهایی می تواند بنا به دلایل زیر باشد:
• بالانس نبودن چرخها
• شل بودن پیچهای چرخ
• فرسودگی لاستیکها یا وجود زائدهای در آنها
• ایجاد مشکل در جلوبندی خودرو
• خرابی بلبرینگ چرخ
• تنظیم نبودن فرمان
• خرابی بوشهای میل فرمان
• ایجاد اشکال و خرابی در سیبک و یا شل شدن آن
• ایجاد اشکال در شاسی خودرو
لرزش فرمان خودرو در هنگام ترمز گیری
از دیگر مشکلات جلوبندی خودرو که باعث آزار راننده میشود، می توان به لرزش فرمان در هنگام ترمزگیری اشاره داشت. این مشکل زمانی ایجاد میشود که شما پای خود را روی پدال ترمز قرار داده و میخواهید با ترمز گرفتن سرعت خودرو را کاهش دهید و یا آن را به طور کامل متوقف نمایید.
در این هنگام لرزشی را در غربیلک فرمان حس خواهید کرد که پس از توقف و راه افتادن مجدد خودرو، قطع میشود. لرزش فرمان خودرو در این حالت نیز دلایل خاصی دارد که در ادامه به آنها اشاره شده است:
• شل بودن پیچ چرخها
• وجود مشکل در سیستم تعلیق
• چوب شدن لنت های ترمز
• ایجاد شکستگی و خش و یا تابیدگی در دیسک ترمز
• خرابی در کمک فنر خودرو
سیستم تعلیق خودرو
سیستم تعلیق خودرو شامل مواردی همچون چرخها، کمکفنرها، فنرها و ستونهای نگهدارنده میباشد. در ادامه در رابطه با سیستم تعلیق خودرو بیشتر سخن خواهیم گفت و نحوه کار این بخش مهم از خودرو را به صورت خلاصه شرح خواهیم داد.
وظیفه سیستم تعلیق خودرو
همانطور که اشاره شد، وظیفه اصلی سیستم تعلیق، جلوگیری از انتقال ارتعاشات به داخل کابین و قطعات خودرو و در نتیجه ایجاد راحتی سفر و همچنین مسیر دهی به خودرو میباشد. این سیستم دقیقا بین شاسی و چرخهای خودرو کار گذاشته شده است.
وظیفه جلوگیری از انتقال ارتعاشات توسط فنرها و کمک فنرهای بکار رفته در خودرو انجام میپذیرد و وظیفه دوم یعنی مسیردهی و فرمان دهی به خودرو توسط چرخها و نگهدارندههای آن انجام می گیرد.
در صورت عدم وجود این سیستم، قطعات داخلی خودرو به سبب ارتعاشات وارده به خودرو و لرزشهای بسیار زیاد در هنگام حرکت، عمر کوتاهی داشته و همچنین سفر برای سرنشینان بسیار طاقتفرسا میشد.
دیاگ زدن راه حل فهمیدن مشکلات جلوبندی خودرو
امروزه یکی از مهمترین عوامل در راحتی خودرو، نوع سیستم تعلیق و کیفیت بکار رفته در خودرو است که نقش پر رنگی در جذب بازار فروش برای آن خودرو دارد. این سیستم معمولا اگر اشکالی داشته باشد از طریق دیاگ زدن خودرو قابل شناسایی است.
سر و صدای خودرو، زبان سخن گفتن او با شما است. اگر سر و صدا در قسمت جلوبندی خودرو به گوش رسید؛ بهطوری که صدای حاصل از ورود به ناهمواریهای خیابانها به صورت تقتق از جلو خارج شد، یعنی سیستم تعلیق ماشین شما نیاز به تعمیر دارد و هرچه سریعتر باید نسبت به رفع نقص آن اقدام کنید.
سیستم چرخ ها
در این مرحله به لاستیکها سر میزنیم. اما این بار فشار باد آنها اهمیت آنچنانی ندارد، بلکه آج لاستیکها و ساییدگی آنها بسیار مهم بوده و میتواند باعث این عیب شود. لاستیکهای جلو بسیار مهم هستند.
آج تایرها، کیفیت آنها و نحوه قرارگیریشان میتواند در بسیاری از پارامترها تاثیر بسیار زیادی بگذارد. حتی تفاوت میزان آج لاستیک چپ و راست میتواند غربیلک را تا حدودی بلرزاند. پس در کیفیت لاستیکهای خودروی خود دقت کنید تا از عوارض آن به دور بمانید.
نشانه های زمان تعویض لاستیک خودرو :
۱- عمق آج لاستیکها
آج لاستیکهای خودرو هرگز نباید کوتاه تر از ۶/۱ میلیمتر باشد. اگر منطقه محل زندگی شما دارای جادههایی صاف و اکثرا بارانی و برفی است، بهتر است این میزان را دو برابر در نظر بگیرید.
میتوانید از ابزارهای مخصوصی که برای اندازهگیری عمق آج استفاده میشوند بهره ببرید. اما یک روش قدیمیهم برای اندازهگیری عمق لاستیک بدون خرج حتی یک ریال هم وجود دارد. دراین روش باید از یک سکه (پول خرد) استفاده کنید و آن را لابه لای آج لاستیک (شیار) فرو کنید.
براحتی میتوانید با اندازه گیری میزان فرورفتن سکه داخل شیار، تخمین بزنید آیا به لاستیک جدید نیاز دارید یا خیر.
۲- نوار شاخص فرسودگی آجها
در لاستیکهای امروزی قابلیت جدیدی اضافه شده که در لاستیکهای قدیمیشاهد آن نبودیم. نوار شاخصی روی این لاستیکها وجود دارد که وقتی لاستیک نو باشد، نامرئی هستند یا بسختی میتوان آنها را دید، اما به مرور زمان، با فرسوده شدن لاستیک، قابل مشاهده خواهند شد.
این نوارها به صورت لاستیکهایی صاف که عمود بر جهت آجها هستند، مشاهده میشوند. این علائم بخصوص وقتی لاستیک خودرو خیس و تمیز باشد یا از گودالی پر از آب بیرون بیایید به خوبی مشخص است. اگر بیش از یک یا دو عدد از اینها را روی لاستیک دیدید، مطمئن باشید زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است.
۳- وجود شکاف یا بریدگی در کنار لاستیک
همه مشکلات لاستیک به آج خودرو مربوط نمیشود. بلکه ممکن است مشکلاتی در کناره لاستیک هم وجود داشته باشد. کافی است نگاهی به کنارههای لاستیک بیندازید و از نبود مشکلات احتمالی مطمئن شوید.
در این معاینه به دنبال شکاف یا بریدگی در قسمت کناری لاستیک باشید. شیارهایی که قابل دیدن با چشم غیرمسلح هستند خطرناکند. این علائم نشاندهنده آن است که ممکن است لاستیک شما بزودی پنچر شده یا بدتر از آن ممکن است لاستیک خودروی شما بترکد.
بنابراین اگر مشکل لاستیک شما در قسمت کناری جدی است، لاستیک خودرو را تعویض کنید.
۴- ایجاد برآمدگی در سطح لاستیک
گاهی اوقات سطح بیرونی لاستیک به مرور زمان ضعیف میشود. نتیجه آن، بالا آمدن لاستیک به گونهای متمایز از سطح صاف لاستیک خواهد بود. ضعیف شدن سطح لاستیک در یک نقطه میتواند به ترکیدگی ناگهانی لاستیک خودرو منجر شود.
۵- لرزشهای زیاد
لرزش خودرو هنگام رانندگی، تاحدودی غیر قابل اجتناب است؛ بخصوص اگر روی جادههایی با آسفالت بد رانندگی کنید. اما بعد از چند وقت که با خودرویتان رانندگی کنید، میتوانید میزان طبیعی لرزش را تشخیص دهید.
در صورتی که لرزش خودرو زیاد است، عوامل زیادی میتوانند علت آن باشند.
یکی از این عوامل میتواند بالانس نبودن لاستیکها باشد یا این که مشکلی درکمک فنر خودروی شما وجود داشته باشد. اما این لرزش میتواند در نتیجه وجود مشکلی در داخل لاستیک شما هم باشد.
این مشکل که در لاستیکهای امروزی بندرت به چشم میخورد از کیفیت پایین ساخت لاستیک مورد استفاده قرار گرفته ناشی میشود.
اگر از سلامت کمکفنر خودروی خود مطمئن هستید و تمام لاستیکها را با دقت کافی بالانس کردهاید و باز هم این مشکل وجود دارد، لاستیک مشکلدار را تعویض کنید.
میل تعادل خودرو
همانطور که از اسم آن مشخص است، کاربرد آن به منظور حفظ تعادل خودرو می باشد. این میله شکل خاصی دارد و نحوه اتصال آن باعث تقسیم نیروی پیچش بین چرخ ها در سر پیچ ها می شود. میل تعادل خودرو از خم شدن بیش از اندازه خودرو در سر پیچ ها به یک سمت جلوگیری می کند.
این میله همچنین توسط دو عدد بوش محکم نگهداری می شود. اگر این بوشها به هر دلیلی خراب شوند، غربیلک فرمان به لرزش درآمده و اصطلاحا فرمان میزند. بوشهای تعادل همچنین در بی سر و صدا کار کردن سیستم تعلیق خودرو نقش زیادی خواهند داشت.
حال باید بدانید که اگر این بخش از خودرو شل باشد، سر و صدایی در اثر برخورد آن با بخشهای دیگر ایجاد میشود که در ادامه گیجی خودرو شما را بههمراه خواهد داشت.
در کل زمانی که شما حس کردید پشت فرمان یک خودرو گیج نشستهاید، باید سیستم تعلیق، فنر و کمک فنرها را بررسی کنید.
بلبرینگ چرخ
از قسمتهای مهم دیگر خودرو که خرابی آن از مهمترین علل خرابی جلوبندی خودرو محسوب می شود بلبرینگ چرخ می باشد. خرابی بلبرینگ خودرو می تواند عیبهای زیادی را ایجاد نماید که لرزش فرمان خودرو از جمله ی آنهاست.
خرابی بلبرینگ چرخ صدای خاصی را تولید می کند که همین صدا می تواند دلیل خرابی بلبرینگ باشد. یعنی از همین صدا می توان به خرابی بلبرینگ چرخ ها پی برد.
کمک فنر های خودرو
کمک فنر های خودرو از مهمترین بخش های خودرو محسوب میشوند و نقش پررنگی در گرفتن ضربات جاده و کنترل نوسانات دارد. این وسیله اگر خراب شود میتواند مشکلات بسیار زیادی را در جلوبندی خودرو ایجاد نماید.
گاهی لرزش خودرو ناشی از خرابی یا خستگی کمک فنر میباشد که ارتعاشات زیادی را به سیستم فرمان خودرو و غربیلک خودرو منتقل میکند. در برخی مواقع شل بودن کمک فنر ها هم می تواند منجر به ایجاد صداهای اضافی و لرزش خودرو شود.
سیبک های خودرو
یکی دیگر از مهمترین علل خرابی جلوبندی خودرو خرابی سیبک میباشد. خراب شدن سیبک خودرو و مشکل داشتن حرکت مفصلی آن، میتواند عیوبی را ایجاد کند.
در اصل سیبک خودرو نباید دارای حرکت در محور( Yقائم) باشد. به زبان ساده، سیبک خودرو نبایددارای حرکت عمودی آنچنانی داشته باشد.
لقی مجاز سیبک در راستای عمودی باید آنقدر کم باشد که مثلا با دست حس نشود. پس خرابی و لقی سیبک خودرو می تواند منجر به لرزش فرمان شود و آسیب هایی را به جلوبندی خودرو وارد کند.
اکسل
اکسل محور مرکزی یک چرخ یا دنده است. در بعضی موارد، اکسل شاید با یک یاتاقان یا بوش مکانیکی در سطح داخلی سوراخ چرخ یا دنده در جایش ثابت نگه داشته شود تا به چرخ یا دنده اجازه دهد که آزادانه به دور اکسل بچرخد.
سگ دست و شغال دست
سگ دست و شغال دست در واقع همان توپی چرخ است که از بالا به سمت کمک و از سمت سیبک به جعبه فرمان وصل میشود.
در جلوبندی خودرو یک بخش به اسم سگدست وجود دارد که در صورت خرابی باعث انحراف خودرو به یک سمت میشود، پس در صورت انحراف داشتن فرمان شما، این بخش را نیز کنترل کنید.
طبق
علائم و عوامل خرابی شان
طبق ها هم خراب میشوند، اما شما متوجه خرابیشان نمیشوید؛ به همین دلیل است که کمتر راننده ای از خرابی این قطعه شکایت دارد. طبق، ارتباط مستقیم با راننده ندارد، بنابراین عدم عملکرد صحیح آن به خراب شدن سایر قطعات مثل کمک فنرها نسبت داده میشود.
خراب شدن سیبک و بوش طبق، مهمترین دلیل بروز مشکل در این قطعه است.
خرابی سیبک معمولاً به واسطه شنیدن صداهایی مثل جیر جیر و تق تق نمایان میشود. این صداها در عبور از مسیرهای ناهموار یا دست اندازها بیشتر شنیده میشود.
در مواردی ممکن است تغییر در زاویه چرخها و لقی در محل قطعه هم از علائم خرابی آن باشد.
طبیعی است که حرکت طبقها در مسیرهای ناهموار و پستی-بلندی و نیز زمانی که وزن خودرو بیش از حد است، بیشتر میشود.
رام
قطعه ای فلزی است و از زیر، روی دو سر شاسی متصل میشود. سایر قطعات جلوبندی خودرو، از طریق رام به اتاق متصل میشوند.
همانطور که گفتیم، جلوبندی خودرو یکی از بخشهای اصلی و پرهزینه خودرو شما بوده که خرابی آن بهدلیل عدم توجه کافی، بوجود میآید.
ما در این مطلب سعی کردیم هرآنچه را که نیاز است شما بدانید شرح دهیم. اگر فکر میکنید مطلبی در این باره وجود دارد که ما به آن اشاره نکردیم، میتوانید آن را از طریق بخش نظرات با دیگران به اشتراک بگذارید.